Hoe zorg je dat de achtergrond in een foto mooi onscherp wordt? Daar komt het diafragma van je camera om de hoek kijken. Wat is het diafragma van je camera? En welke instellingen moet je gebruiken om een onscherpe achtergrond (kleine scherptediepte) te krijgen? Wij vertellen het je!
Wat is het diafragma?
Het diafragma is een onderdeel van de lens van je camera. Het diafragma bestaat uit lamellen met in het midden een ‘gat’, dat door het bewegen van de lamellen groter of kleiner gemaakt kan worden. Een groter gat laat meer licht van buiten door de lens op de sensor in je camera vallen. Een kleiner gat laat minder licht door. Dit is vergelijkbaar met het pupil in een mensenoog; deze varieert in grootte afhankelijk van de hoeveelheid licht. Hoe groot het ‘gat’ in het diafragma is, oftewel hoeveel licht er doorgelaten wordt, wordt uitgedrukt in het diafragmagetal.
Het diafragmagetal
Het diafragmagetal wordt uitgedrukt in ‘f-stops’, zoals f/2.8 of f/16. Door aan het wieltje op je camera te draaien, pas je het diafragma(getal) en daarmee de instelling van de lamellen aan. Een groter diafragmagetal, bijvoorbeeld f/22, betekent een kleinere opening en dus minder licht op de sensor van je camera. Een kleiner diafragmagetal, zoals f/5.6, laat meer licht op de sensor vallen.
Een groot diafragma bereik je dus met een klein diafragmagetal. Dit voelt wat tegenstrijdig hè? Om verwarring te voorkomen spreken daarom we in de rest van deze uitleg over het diafragmagetal, het getal dat je ziet in je camera-instellingen. Hoe je het diafragmagetal instelt, wisselt per type camera en kun je het best even opzoeken in de handleiding van je camera.
Waar gebruik je het diafragma voor?
De opening van het diafragmagetal bepaalt dus hoeveel licht er jouw camera binnen komt. Het diafragma speelt samen met sluitertijd en ISO-waarde in de belichtingsdriehoek een rol bij de belichting van je foto. Daarnaast bepaalt de diafragma-opening hoeveel van je beeld scherp wordt, oftewel de scherptediepte van je foto.
Hoe maak je een foto met een onscherpe achtergrond?
De scherptediepte drukt uit hoeveel in beeld scherp is. Een kleine scherptediepte betekent dat een groot deel van je foto wazig is. Stel: je fotografeert een bloem voor een huis, waarbij je scherpstelt op de bloem. Fotografeer je met f/2.8, dan is alleen de bloem scherp en het huis op de achtergrond onscherp. Fotografeer je met een diafragma van f/22, dan zijn ook het huis en de rest van de tuin scherp in beeld.
Andere invloeden op de scherptediepte
De scherptediepte wordt niet alleen bepaald door het diafragma, maar ook door de grootte van je sensor (die verschilt tussen fullframe- en cropcamera’s). Ook is de scherptediepte afhankelijk van de brandpuntsafstand van je lens. Bij lenzen met langere brandpuntsafstand (lenzen waarmee je verre onderwerpen fotografeert) is de scherptediepte kleiner dan bij een groothoeklens bij hetzelfde diafragmagetal.
Ten slotte wordt de scherptediepte bepaalt door de afstand tussen jouw camera en het onderwerp dat je fotografeert. Zit je dicht op je onderwerp, dan wordt de achtergrond minder scherp dan wanneer je er ver vanaf staat. Fotografeer je een bloemetje van heel dichtbij, dan is de achtergrond minder scherp dan wanneer je met dezelfde instellingen een heel landschap fotografeert.
Your turn!
Maak een serie met minimaal vier verschillende diafragmagetallen.
Zet minstens vijf voorwerpen op een rijtje, fotografeer deze rij schuin van voren met een diafragma van f/2.8, f/5.6, f/8 en f/13. Zie je het verschil?
--> Wil je beter leren fotograferen? Leer de basis in onze online fotocursus of breid je kennis verder uit met onze cursussen voor fotografen. Op zoek naar inspiratie, connectie en feedback? Dan is onze fotografiecommunity wat voor jou!
Tip: Wil je meer leren over de instellingen van je camera? Download ons gratis e-book over fotografie of meld je aan voor onze online cursus fotografie.
