Wat is witbalans en wat kun je ermee?

De witbalans is één van de instellingen van je camera die bepaalt welke kleuren je foto heeft. Voor fotografen is het dus belangrijk om te weten wat witbalans is, en wat je ermee kunt doen . We leggen het je in dit bericht uit.

Wat is witbalans?

Licht kan fel of zwak zijn, en ook warm of koud. Het licht van een kaars of zonsondergang is bijvoorbeeld relatief warm en lijkt een oranje filter over alles te leggen. Het licht van een tl-buis is vaak relatief koud, en geeft een blauwe gloed over alles binnen zijn bereik. Wij hebben slimme mechanismen in onze ogen, die automatisch corrigeren voor die warme of koude kleuren. Wij zien muren in een kamer met tl-licht daardoor als witte muren, en niet als blauwe muren. 

Onze camera’s kunnen wel wat hulp gebruiken bij het bepalen van de juiste kleuren, en dat is waar de witbalans, ook wel kleurtemperatuur genaamd, een rol speelt. Je gebruikt de witbalans om de camera te vertellen wat eigenlijk wit is, zodat aan de hand daarvan een correctie op het hele beeld uitgevoerd wordt. Door deze instellingen juist te kiezenb, voorkom je dat een foto te blauw of te oranje van kleur is.

--> meer leren over de instellingen van je camera? Download ons gratis e-book over fotografie!

Wat kun je met de witbalans?

Met de witbalansinstelling vertel je je camera wat de juiste kleuren voor je foto zijn. Wit wordt daardoor als wit weergegeven op de foto. Je kunt je camera via de Automatische Witbalans zelf laten bepalen wat hij denkt dat de juiste witbalans is. Dit gaat op klaarlichte, heldere dag vaak goed, maar onder moeilijke lichtomstandigheden maakt de camera vaak fouten. Door een verkeerd bepaalde kleurtemperatuur, ontstaat er een kleurzweem in je foto. De kleuren van je foto zijn dan warmer of kouder dan jij ze in werkelijkheid ziet. Zo wordt een foto van kaarslicht misschien te oranje of een foto van de sneeuw juist veel te blauw. 

Hoe kies je de juiste kleurtemperatuur voor je foto?

Buiten de automatische standen van je camera, kun je zelf kiezen welke witbalans de camera gebruikt. Op een zonnige dag kies je voor de instelling ‘zonnig’, en in het bos of binnenshuis kies je voor ‘schaduw’. Experimenteer met de witbalansinstellingen op je camera en test in verschillende situaties uit welke het beste werkt. Twijfel je over de juiste witbalans? Zorg dan dat er een wit vlak, zoals een witte muur of een wit papier, in je foto voorkomt. Bij de juiste instelling is wat jij als wit ziet, ook op de foto echt wit.

Wie in RAW fotografeert, hoeft zich niet zo druk te maken over de witbalans-instellingen. Je kunt de kleurtemperatuur van een RAW-foto zonder kwaliteitsverlies achteraf in Lightroom aanpassen. In JPG-foto’s is het moeilijk de kleuren van de foto achteraf aan te passen zonder dat de kwaliteit van de foto daar onder lijdt. 

Hoe meet je precies wat de goede witbalans is?

Je kunt de witbalans ook helemaal handmatig instellen door de camera het licht op een neutraal gekleurd vlak te laten meten. Door deze grijskaart te fotograferen, meet de camera de juiste belichting en de juiste kleurtemperatuur. Het werkt goed om hier een grijskaart voor te gebruiken. Kijk in de handleiding van je camera hoe je dit doet. Deze methode werkt het effectiefst als je continu in dezelfde (moeilijke) lichtomstandigheden fotografeert. Veel studiofotografen maken daarom gebruik van een grijskaart. Wie in RAW en bij wisselende lichtomstandigheden werkt, kan het beste een vooringestelde witbalans kiezen en later in Lightroom de kleurtemperatuur aan te passen. 

Tip: Wil je meer leren over de instellingen van je camera? Download ons gratis e-book over fotografie of meld je aan voor onze online cursus fotografie.