Je innerlijke criticus: de stem die jou tegenhoudt

Een stemmetje in ons hoofd dat ons op belangrijke momenten tegenwerkt, we hebben hem allemaal. Dit stemmetje staat in de psychologie ook wel bekend als de innerlijke criticus. Omdat deze stem je tegenhoudt in groeien en dromen waarmaken, geven we je inzichten in wie deze innerlijke criticus is en hoe je toch je dromen waarmaakt.

Wie is de innerlijke criticus?

‘Dit kun jij niet, jij bent geen ondernemer’, ‘zoveel geld vragen is echt veeeeel te gek’ of ‘jij bent toch helemaal niet fit genoeg om een bruiloft op een berg te fotograferen’, dat zijn een paar voorbeelden van typische uitspraken van jouw innerlijke criticus. Je innerlijke criticus, die door Ingèr Vierhout inner aansteller genoemd wordt (wat wij stiekem een veel leukere naam vinden), is de remmende, protesterende stem in je hoofd. De stem die je klein houdt en ontmoedigt op weg naar het waarmaken van je dromen. Klinkt bekend, zo’n stem? Vast wel, want we hebben hem allemaal!

Onze inner criticus heeft haar kennis opgedaan in alle jaren die jij op aarde rondloopt. Ze luisterde naar je familie, je vrienden, je leraren en andere belangrijke mensen in je omgeving. Doordat ze regelmatig dezelfde boodschap hoorde, is ze dat als waarheid aan gaan nemen. Werd bij jou in de familie bijvoorbeeld vaak werd gezegd ‘kunstenaars zijn arm, je kunt beter een goede baan op kantoor hebben’ elke keer dat je creatieve tante Petra ter sprake kwam? Dan is de kans groot dat jouw innerlijke criticus ervan overtuigd is dat je met creatief werk geen geld kunt verdienen. En dat jouw droom om fulltime fotograaf te zijn dus een héél slecht idee is, want je kunt veel beter boekhouder worden.

De tegenhanger van de innerlijke criticus

Gelukkig heeft de innerlijke criticus een stiller zusje: de ware jij, de persoon die jij het liefst bent of wil zijn. Dit stemmetje kun je ‘de ware ik’, ‘mijn diepste ziel’ of, zoals Ingèr Vierhout ons geleerd heeft, ‘mijn inner cheerleader’ noemen. Deze cheerleader heeft grote dromen en denkt in mogelijkheden.

Je cheerleader, die bijvoorbeeld vindt dat jij je dromen waar moet maken en dat je best genoeg inkomsten kunt krijgen uit fotografie, is al die jaren tegengesproken en houdt zich nu wat stiller. Zie haar als een bokser in een ring met een bokser met veel meer spieren, van wie hij al 100 keer verloren heeft. Hoe denk je dat die zwakkere boxer zich voelt? Die rent het liefst de ring uit, want hij weet dat hij weer klappen gaat krijgen (au!) en uiteindelijk toch verliest. Die bokser heeft iemand nodig die in hem gelooft en hem helpt sterker te worden en weer een kans te hebben te winnen. Het is tijd dat jij je innerlijke cheerleader weer haar kracht teruggeeft, door aandacht voor haar te hebben en naar haar te luisteren.  

Zie je innerlijke criticus als een teken van groei

Die innerlijke criticus is dus heel sterk, luid en volhardend. Stap één in het aanpakken van je innerlijke criticus is haar leren (her)kennen. Wat zegt ze? En wanneer? En gebeurt dat vaker, misschien ook in andere situaties? Het kan helpen om de criticus een naam te geven. Dat kan zijn ‘innerlijke criticus’, maar ook Gerda, Regina George (uit Mean Girls) of Saboteur. Kies een naam waarbij je denkt aan een gemeen, zeurderig of negatief (fictief) persoon. Elke keer dat je nu die innerlijke criticus hoort protesteren, kun je denken ‘hee, ik hoor Gerda/Regina weer’. Door de stem  een naam te geven, neem je er al wat afstand van. Wat het is niet jij die zo denkt, maar je innerlijke criticus. Jij, de ware jij, denkt in grote dromen en mogelijkheden.

Probeer te ontdekken in welke situaties je innerlijke criticus het hardst schreeuwt. Waarschijnlijk zijn dat de momenten dat je uit je comfortzone stapt of wilt stappen. In je comfortzone is het lekker comfortabel, en dat vind je innerlijke criticus wel fijn, dan hoeft ze niet zo hard haar best te doen om jou in het gareel te houden. Maar daar buiten je comfortzone… daar gebeurt het! Daar groei je, daar liggen jouw dromen, that’s where the magic happens. En daar wil jij zijn.

In plaats van dat je je ergert aan je innerlijke criticus, kun je haar daarom ook zien als een hulpmiddel. Want wanneer begint ze te schreeuwen, protesteren en jammeren? Wanneer jij uit je comfortzone stapt en de zone van groei in stapt. Je innerlijke criticus kun je dus ook zien als een seintje dat je goed bezig bent, daar zo buiten je comfortzone!

--> Kun je wel wat hulp gebruiken bij het groeien als ondernemer? Meld je aan voor onze mastermind voor creatieve ondernemers, waarin we je uitdagen en begeleiden naar een volgend niveau!

Liefde voor je innerlijke cheerleader

Een andere stap om je innerlijke criticus een toontje lager te laten zingen, is je innerlijke cheerleader sterker maken. Zij heeft in het verleden al zo vaak verloren van de innerlijke criticus, dat ze zich nu wat stil houdt, zodat ze niet weer afgesnauwd en de grond in gestampt wordt. Maar ze is er nog wel! Zij is het stemmetje in je hoofd dat antwoord als we je zouden vragen waarom je je dromen wél waar kunt maken. Jouw taak is om het zelfvertrouwen van die innerlijke cheerleader weer op te bouwen. Luister naar haar en neem haar in bescherming: ‘laat die innerlijke criticus maar tetteren hoor, wij gaan samen dromen waarmaken’. Investeer tijd en aandacht in je cheerleader, want zij is je beste vriendin!

Is dat niet gek, zulke gesprekken in mijn hoofd voeren?

Misschien ben je bang dat je met bovenstaande tips in iemand gaat veranderen die continu tegen zichzelf praat. Daar is niets mis mee, maar ik kan me voorstellen dat dat misschien een beetje gek voelt. Je zult merken dat je dit soort gesprekken in het begin heel bewust moet voeren, zeker als jouw cheerleader heel stilletjes is geworden door alle onderdrukking. Maar hoe vaker jij naar haar luistert en handelt zoals zij graag wil, hoe luider ze gaat praten. Doe je dat lang genoeg, dan luister je onbewust naar je cheerleader en hoor je de criticus niet eens meer. Je hebt zijn ongelijk bewezen en hem een toontje lager laten zingen. Denk eens terug aan je eerste autorijles. Toen dacht je misschien ‘oh ik ga dit nooit leren, die koppeling indrukken én schakelen én niet tegen een lantaarnpaal rijden, ik ben hier veel te onhandig voor!’. Terwijl je nu met meer zelfvertrouwen auto rijdt, zelfs gesprekken kunt voeren en de innerlijke criticus niet meer hoort als je wilt schakelen. En alle lantaarnpalen in je straat staan ook nog overeind!

Schrijf je helpagina en powerspeech

We hebben nog één tip voor je, waarna je aan de slag kunt met alles wat je geleerd hebt. Ingèr gaf ons de opdracht om een powerspeech en helpagina in ons journal te schrijven. Dus pak pen en papier erbij en ga in alle rust ergens zitten. Schrijf op een pagina achter in je dagboek wat er zou gebeuren als je continu naar je innerlijke criticus zou luisteren, als zij jouw verhaal zou schrijven. Zou je misschien 300 kilo gaan wegen (want ‘jij wordt toch nooit slank, dus eet die chocoladecake maar lekker) of zo ongelukkig worden dat je niet meer onder je dekbed vandaan komt (want ‘jouw fotografie is niet zo goed als die van persoon X, dus doe normaal en blijf gewoon in je saaie kantoorbaan’). Schrijf het worst case scenario op. Dat voelt niet fijn he, al die narigheid op papier? Goedzo, dat is precies de bedoeling! De volgende keer dat je geneigd bent naar je innerlijke criticus te luisteren, pak je deze ‘helpagina’ erbij. Wedden dat jij toch liever naar je cheerleader luistert?

Je cheerleader heeft een heel mooi verhaal te vertellen: jouw droomverhaal, jouw sprookje! Schrijf voor in je dagboek dit verhaal op. Wat gunt jouw cheerleader jou? Welke grote dromen wil jouw cheerleader dat je waar maakt? Kortom: wat zou er gebeuren als je continu naar je cheerleader zou luisteren? Om de stem van je cheerleader te versterken, kun je deze pagina elke ochtend welgemeend hardop voorlezen. Zorg dat dit het enige echte verhaal in jouw hoofd wordt.

Op naar jouw droomleven!

We hopen dat we met dit hele verhaal ervoor gezorgd hebben dat jij meer naar die fijne stem van je innerlijke cheerleader gaat luisteren. Wij gunnen jou dat mooiste leven zo! Ga die dromen waarmaken, ga JOUW verhaal schrijven! Gaat dit makkelijk worden? Uhm, nee, waarschijnlijk niet. Jouw innerlijke aansteller is net een verwend kind dat altijd snoepjes kreeg in de supermarkt, en dan opeens niet. Waarschijnlijk gaat ze drama maken, keihard schreeuwen, op de vloer liggen gillen, je tot wanhoop drijven. Maar hé, dat is een teken dat je goed bezig bent, en naarmate ze vaker haar zin niet krijgt, bindt ze vanzelf een beetje in.

Misschien is het jouw grote droom om een bedrijf te hebben als fotograaf. Wij stonden ooit ook op dat punt en hebben dat spannende besluit genomen. En kijk wat voor moois daarvan gekomen is! Mocht je denken: ‘oké, ik wil dit, maar HOE dan?!’ (ja, ook dat vinden we herkenbaar ;) ), kijk dan eens naar onze cursus fotografie of Sunfield Academy Program: professioneel fotograaf worden. En je mag ons natuurlijk altijd een berichtje sturen om hier nog even verder over te sparren!